زنجیره ارزش پشم و کرک دام سبک در ایران
تولید پشم در ایران از روش های متنوعی حاصل میشود. برخی از این روش ها شامل دامداری و تولید پشم گوسفند،کرک دام سبک، فراوری و بازاریابی پشم می باشد که هر کدام دارای زیر مجموعه هایی هستند.
پشم و کرک دام سبک به عنوان یکی از منابع طبیعی با ارزش، نقش مهمی در اقتصاد کشورهای تولیدکننده دارند. ایران، با توجه به موقعیت جغرافیایی و تنوع آبوهوایی، یکی از کشورهایی است که در تولید پشم و کرک دام سبک دارای ظرفیت بالقوه قابل توجهی است. با این حال، بررسی دقیق زنجیره ارزش پشم و کرک دام سبک نشان میدهد که این بخش هنوز بهطور کامل بهرهبرداری نشده است. در مقاله زنجیره ارزش پشم و کرک دام سبک در ایران، به بررسی جامع زنجیره ارزش پشم و کرک دام سبک در ایران میپردازیم و راهکارهایی برای بهبود این بخش ارائه میدهیم.
تولید پشم در ایران
تولید پشم در ایران از روش های متنوعی حاصل میشود. برخی از این روش ها شامل دامداری و تولید پشم گوسفند،کرک دام سبک، فراوری و بازاریابی پشم می باشد که هر کدام دارای زیر مجموعه هایی هستند. در ادامه به بررسی این موارد می پردازیم.
دامداری و تولید پشم گوسفند
تولید پشم در ایران در زنجیره پشم و کرک دام سبک عمدتاً از گوسفندان بومی و نژادهای مختلف حاصل میشود. گوسفندان نژاد مغانی، مکویی و لری بهعنوان اصلیترین منابع تولید پشم شناخته میشوند. این گوسفندان به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط محیطی سخت، در مناطق مختلف کشور پرورش داده میشوند. با این حال چالش هایی نظیرکمبود فناوریهای نوین در جمعآوری و فرآوری پشم و ضعف در مدیریت دامداری و بهبود نژاد در این حوزه وجود دارد.
کرک دام سبک
کرک دام سبک، که شامل مواد پروتئینی با کیفیت بالا است، در صنایع نساجی و پوشاک کاربرد گستردهای دارد. این محصول از بزهای کوهی و گوسفندان خاص تولید میشود و بهعنوان یکی از محصولات لوکس در بازار جهانی شناخته میشود. از مزایای این محصول می توان به کیفیت بالا و نرمی منحصر به فرد و تقاضای بالا در بازارهای بینالمللی اشاره نمود.
فرآوری و بازاریابی پشم در ایران
فرآوری پشم شامل مراحل مختلفی مانند شستوشو، رنگآمیزی، الیافکشی و نهایتاً تبدیل به محصولات نهایی است. (در صفحه آپارات شرکت یاس نوین پارسه میتوانید حلاجی پشم را مشاهده کنید) در ایران، بخش عمدهای از پشم تولیدی بهصورت خام صادر میشود، که این موضوع باعث کاهش ارزش افزوده در داخل کشور میشود. در واقع همانطوری که ایران چهارمین تولید کننده پشم در دنیا می باشدْ همزمان پنجمین صادرکننده آن نیز می باشد. از راهکاری های بهبود فرآوری پشم میتوان به توسعه صنایع فرآوری داخل و جذب سرمایهگذاری در بخش نساجی اشاره نمود.
صادرات پشم ایران
ایران بهعنوان یکی از کشورهای تولیدکننده پشم در خاورمیانه، پتانسیل بالایی برای صادرات این محصول به بازارهای بینالمللی دارد. با این حال، عدم وجود برنامهریزی صحیح و تبلیغات کافی باعث شده است که سهم ایران در بازار جهانی پشم نسبت به کشورهایی مانند استرالیا و نیوزیلند کمتر باشد. از جمله چالش هاب موجود در این حوزه را میتوان در مدیریت صحیح زنجیره ارزش پشم و کرک دام سبک دانست. اگر ایران بخواهد در مقابل چالش های موجود موفق باشدْ باید برای رقابت با کشورهای همسایه و مشکلات تجاری و تحریم ها چاره ای بیندیشد.
فرصتها و چالشها در زنجیره ارزش پشم و کرک دام سبک
فرصتها و چالشها در زنجیره ارزش پشم و کرک دام سبک را میتوان در دو بخش بررسی نمود.
فرصتها که شامل:
1- توسعه صنایع نساجی ایران با افزایش سرمایهگذاری در بخش نساجی که میتوان ارزش افزوده پشم را در داخل کشور افزایش داد.
2- استفاده از فناوریهای نوین که با به کارگیری ماشینآلات مدرن در جمعآوری و فرآوری پشم میتواند کیفیت محصول را بهبود بخشد.
3- صادرات محصولات فرآوریشده که صادرات پشم فرآوریشده بهجای پشم خام میتواند درآمدهای ارزی کشور را افزایش دهد.
چالش ها که شامل:
1- ضعف در مدیریت زنجیره تأمین که عدم هماهنگی بین تولیدکنندگان، فرآوریکنندگان و صادرکنندگان را شامل میشود.
2- کمبود دانش فنی که کمبود متخصصان در زمینه فرآوری و بازاریابی پشم را شامل میشود.
راهکارهای بهبود زنجیره ارزش پشم و کرک دام سبک
راهکارهای بهبود زنجیره ارزش پشم و کرک دام سبک را میتوان در سه بخش بهینه سازی تولید پشم، توسعه صنایع فرآوری و ترویج صادرات تقسیم بندی نمود.
راه کارهای بهینهسازی تولید پشم:
• اجرای برنامههای آموزشی برای دامداران به منظور بهبود نژاد و افزایش کیفیت پشم.
• توسعه مراکز تحقیقاتی برای مطالعه روی بهترین روشهای تولید پشم.
توسعه صنایع فرآوری:
• جذب سرمایهگذاری خارجی و داخلی در بخش نساجی.
• ایجاد زنجیرههای تأمین محلی برای کاهش هزینهها و افزایش کیفیت.
ترویج صادرات (اقدامات فراملی):
• برگزاری نمایشگاههای بینالمللی برای معرفی محصولات پشم ایران و استفاده از پلتفرمهای دیجیتال برای بازاریابی و فروش پشم راه کارهای بهبود زنجیره ارزش پشم و کرک دام سبک می باشند از طریق ترویج صادارت می باشند.
زنجیره ارزش پشم و کرک دام سبک در ایران، پتانسیل بالایی برای رشد و توسعه دارد. با این حال، برای بهرهبرداری کامل از این ظرفیت، نیاز به برنامهریزی دقیق و هماهنگی بین بخشهای مختلف است. با اجرای راهکارهای ارائهشده، میتوان ارزش افزوده پشم را در داخل کشور افزایش داد و سهم ایران در بازار جهانی پشم را بهبود بخشید. این امر نه تنها به اقتصاد مردمی کشور کمک میکند، بلکه به توسعه صنایع نساجی و ایجاد اشتغال نیز منجر خواهد شد. شرکت یاس نوین پارسه با هدف مدیریت صحیح زنجیره ارزش پشم و کرک دام سبک در ایران از سرخوشه ها و فعالین این حوزه بر اساس پهنه بندی مشخص حمایت می نماید.